ECHOES SINE CARNE

 

1

Εκτός του ότι η ζωή δεν αλλάζει από μόνη της, δεν προχωράει κιόλας. Αναρωτήσου αν οι πεθαμένοι καλύπτουν με τα χνώτα τους τη στρατόσφαιρα του λογισμού σου: πάμε να κυνηγήσουμε τα απύθμενα μακρόσυρτα βράγχια του Αποσπερίτη. Μετά τις σταλαγματιές των απροσδιόριστων μεταβολών, εφάπτεται η υποτείνουσα των Πληβείων – νιώσε την τελειοποίηση στη βελόνα της πυξίδας καθώς αυτή συναντά το περίβλημα των αγνοουμένων.

2

Όταν στο ασπράδι του ματιού λιώσει το ασπράδι του αυγού η σύμπλεξη της σκουριάς του ανέμου με την κερδοφορία του ποτέ, θα γίνει πραγματικότητα. Με φαεινή αποτελεσματικότητα, με τρανταχτή μοιρολατρία, πέντε σαρκοβόρα φυτά δηλώνουν χορτοφάγοι. Τι κρέμεται στα τοιχώματα της μνήμης μου; Ποιο κάδρο μοβ φαντασμάτων καθρεπτίζει τη στιγμή που έχασα για πάντα; Το ασπράδι του αυγού βράζει μέσα στο ασπράδι του ροφού. 1924 λόγοι για να διατρυπήσεις το υπερεγώ – 2025 λόγοι να εκτοξεύσεις το εγώ (περικοκλάδες και ζωύφια γυμνά ερωτοτροπούν πάνω στης άνοιξης τη σιλουέτα).

3

Ο Ερμαφρόδιτος περπατά χέρι-χέρι με τον Ανδρόγυνο. Πάνω σε πεζοδρόμια από κοφτερές λεπίδες κάνουν έρωτα – κόβουν ο ένας τ’ άκρα του άλλου. Κύμβαλα χτυπούν (τα σαλιγκάρια με τα πόδια αλόγων – σαλιώνουν το φθινόπωρο) και καθώς ακούγονται οι ήχοι από τις καρδιές τους, αναπτερώνεται μια βροχή από φύκια. Ο Ερμαφρόδιτος και ο Ανδρόγυνος παντρεύονται μέσα στα πουρνάρια. Πότε έρχονται οι γύπες με τους σιαγώνες από γκρίζα άμμο για να κατασπαράξουν την απόγνωση του νόστου; Τα κλουβιά που σέρνονται στα φουστάνια της ομίχλης αφήνουν το σπέρμα τους πάνω στους αστραγάλους του δρυοκολάπτη. Πέτρα πάνω στην πέτρα, καπνός μέσα στον καπνό: αύριο η μέρα της μαρμότας θα γίνει μέρα από γρανίτη.

4

Και ο θάνατος είναι πάντα ένα μαύρο κερί κατασκευασμένο από φελιζόλ. Η φλόγα του – μία ανάσα από σμήνη κουνουπιών. Τι θέλει από τα παιδιά με τα κουρέλια; Τι ζητά από τα κουφάρια των αγαλμάτων; Ω θάνατε εσύ – προμήνυμα της σήψης που διαχέεσαι στον ιδρώτα του Όλου – νιώσε την ελπίδα που χτυπά στου χταποδιού τα μηλίγγια. Αντίλαλοι χωρίς σάρκα κουλουριάζονται γύρω από της καρδιάς μου τις τροχαλίες: μάζα μέσα στη μάζα, οχλοβοή ασάλευτων ρυθμών κι ένα βιολί να ουρλιάζει τον θρήνο του λύκου.

*Echoes Sine Carne: Αντίλαλοι Χωρίς Σάρκα

φωτο: Leonor Fini The Alcove: An Interior with Three Women

 

 

 

 

ΜΠΕΑΤΡΙΖ ΧΑΟΥΣΝΕΡ: ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΡΑΚΟΥΝ (μτφρσ: Θ.Δ.Τυπάλδος)

Τα πάντα ακολουθούν μία πορεία, μία πορεία ανατροπής. Μακριά από συμβατικότητες, με γλωσσικά χαρακτηριστικά που ξεκινούν από την ποιητική διαλεκτική και καταλήγουν σε μία θεατρική αισθητική – αφήγηση. Το Enter the Raccoon, θέτει αυτό τον θεατρικό ορισμό από τον τίτλο του και προεκτείνεται στις σελίδες του, στους στίχους και την πρόζα του. Με τον τίτλο του και μόνο προσδιορίζει το θεατρικό του στοιχείο προς τον επίδοξο αναγνώστη. Στην αφήγηση του ανακαλύπτει εύκολα κάποιος το στοιχείο αυτό, όχι τόσο με τη χρήση του διαλόγου, πολύ περισσότερο με την εικονοκλασία του. Εύκολα ανακαλύπτουμε τη χρήση θεατρικών σκηνικών (υπάρχει το βασικό σκηνικό ενός δωματίου, με το κρεβάτι και τις καρέκλες του, υπάρχει και το τραίνο με τα ανθρωπόμορφα ζώα επιβάτες, υπάρχουν και τα σκηνικά που αποτυπώνουν το πραγματικό στοιχείο διαμέσου του αναμνησιακού, με τη χρήση ενός μουσείου στη Μαδρίτη πχ ή με τις εικόνες του κήπου στο σπίτι των παιδικών χρόνων της ποιήτριας στο Σαντιάγκο της Χιλής.)
Η Μπεατρίζ Χάουσνερ, μετατρέπει την αφήγησή της σε εντολές ενός συγγραφέα – σκηνοθέτη. Μας συστήνει τους δύο βασικούς πρωταγωνιστές της, τον Ρακούν και την ερωμένη του. Μας προσδιορίζει την κάθε τους κίνηση, τους απογυμνώνει συναισθηματικά, τους φτάνει στον απόλυτο βαθμό του ποθητού, του φαντασιακού, ανακατεύοντας αυτά τα στοιχεία με περίτεχνο τρόπο με το αναμνησιακό, δημιουργώντας έτσι ένα διονυσιακό μεθύσι λουσμένο όμως με το απολλώνιο φως, ακόμη κι όταν ο φωτισμός των σκηνικών βρίσκεται στο ημίφως ή ακόμη (όπως βλέπουμε στις περισσότερες σκηνές του έργου) όταν ακουμπά το απόλυτο σκοτάδι. Με αυτά τα χαρακτηριστικά είναι που φτάνουμε στην πορεία της ανατροπής που αναφέρω στην εισαγωγή αυτού του προλόγου.*

*από τον πρόλογο του μεταφραστή

Everything follows a course, a course of overturn. Far from conventions, with linguistic characteristics that originate from poetic dialectics and culminate in theatrical aesthetics – narration. "Enter the Raccoon"* sets this theatrical definition from its title and extends it within its pages, in its verses and prose. The title alone specifies its theatrical element to the prospective reader. In its narrative, one easily discovers this element, not so much through dialogue but rather through its iconoclasm. The use of theatrical scenes is easily discernible (there is the basic set of a room with its bed and chairs, there is also the train with anthropomorphic animal passengers, there are also scenes that capture the real element through the nostalgic, using a museum in Madrid, for example).

Beatriz Hausner transforms her narrative into commands of an author-director. She introduces us the Raccoon and his lover. She defines their every move, emotionally exposes them, reaches their absolute desire, the fantastical, skillfully intertwining these elements with the nostalgic, thus creating a Dionysian intoxication bathed in the Apollonian light, even when the stage lighting is in semi-darkness or even (as seen in most scenes of the play) when it touches absolute darkness. It is with these characteristics that we arrive at the course of overturn mentioned in the introduction to this prologue.*

*from translator’s prologue

Μπορείτε να κατεβάσετε το βιβλίο της Μπεατρίζ Χάουσνερ Είσοδος Του Ρακούν από το παρακάτω σύνδεσμο:

 

https://drive.google.com/file/d/1_mx7n9xWtGv0yRR3Cprl60oQrezxlwzi/view?usp=sharing  

 

 Είσοδος Του Ρακούν: Originally published in English as Enter the Raccoon © 2012 by Beatriz Hausner. Used with permission of Bookthug Press.

 

 

ΣΤΟ ΚΑΘΕ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΠΕΙΡΟΥ

                                                           στην Δ.

Σπασμωδική ομορφιά

Σπειροειδή μοτίβα

Η γυναίκα πάνω στην καρέκλα της ρεμβάζει

Όχι! Στην πραγματικότητα δεν ρεμβάζει

Οι σκέψεις της τής εξαλείφουν τη μορφή

Καθώς ο κισσός στο αρχαίο δοχείο

Ολοένα αναπτύσσεται

Στο κάθε στέγνωμα του εξωγενούς παράγοντα

Στο κάθε βήμα του απείρου

Ο ήλιος στο μελανό χρώμα καμουφλάρεται

Την ίδια στιγμή που στον ουρανό μεταγγίζει

   το δικό του

Φωτιά καίει τα σύννεφα

Φλέγεται ο αέρας

Τ’ αστέρια ανατινάζονται

Καρατομείται ο επουράνιος στόχος

Περίγραμμα που δεν περιορίζει

Απεναντίας… αποδεσμεύει…

Να τρέμεις τη στιγμή που τα σκυλάκια λυσσασμένα

   απ’ τη ρίζα τους θ’ αρχίζουν να γαβγίζουν

πίνακας: Dorothea Tanning, Voltage, 1942

ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, Η ΝΕΑ ΛΑΟΥΡΑ

οι τεράστιοι θησαυροί

— για τους οποίους τόσα θρυλούνται — της πτωχής περιγιαλούς κόρης είναι τα μόνα χείλη της τα μόνα ηδύγευστα χείλη της πόσο μου λείπουν και πόσο τα νοσταλγώ — και τα δοξάζω — σα βρίσκομαι μακρυά να περιπλανιέμαι σε τούτα τ’ άχαρα τ’ απίστευτα ταξείδια που κάθε τόσο επιχειρώ κι’ όμως πόσο τα χαίρομαι — και τα δοξάζω — σα βρίσκομαι κοντά της είναι η ζ ω ή βγαίνει και παίρνει γύρα σοκάκια και μαχαλάδες και με λυγμούς με φωνάζει και με ζητά έλα μην κάνεις έτσι είμαστε Έλληνες συ είσαι — τι θαύμα! — μια κόρη Ελληνίς όταν κοιμούμαι τα λουλούδια της αμασχάλης σου έρχονται και μου θωπεύουν όλο το κορμί και σαν ζωγραφίζω τότε έρχονται τα μάτια σου τα ωραία στην άκρια του χρωστήρα μου και σεργιανίζουν πάνω σ’ όλη την επιφάνεια του μουσαμά για να ξέρης : σ’ έχω κάνει αθάνατη από την ποιητική συλλογή "Ελευσίς" (1948)

Luis Buñuel, Salvador Dali: Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ, 1930

Ταινία: Η Χρυσή Εποχή Χρονολογία: 1930 Σκηνοθεσία: Luis Buñuel Σενάριο: Luis Buñuel, Salvador Dali Παίζουν: Gaston Modot, Lya Lys, Max Ernst, Josep Llorens Artigas, Lionel Salem, Germaine Noizet, Duchange, Valentine Penrose. Ντελίριο, είναι η λέξη που μπορεί να χαρακτηρίσει την ταινία αυτή. Μετά τον “Ανδαλουσιανό Σκύλο”, το δεύτερο κινηματογραφικό σοκ των Buñuel-Dali,* “Η Χρυσή Εποχή” , ήρθε το 1930 να ταράξει ακόμη περισσότερο την για τα καλά κοιμισμένη αστική ατμόσφαιρα της Γαλλίας του μεσοπολέμου. Βίαιη στο τριπλάσιο από την προκάτοχό της, βέβηλη και σκληρή, άνοιγε νέους δρόμους στη συνύπαρξη υπερρεαλισμού-κινηματογράφου. Γεμάτη με σκανδαλώδη σκηνές, απέρριπτε όλα όσα οι αστοί (και μικροαστοί) θεωρούσαν ιερά. Η αποικιοκρατία με τις ευλογίες – πάντα – της αγίας εκκλησίας, η άνευ αφορμής δολοφονία του μικρού παιδιού από τον αριστοκράτη πατέρα του κι η απάθεια των μεγαλοαστών καλεσμένων του μπρος στο ειδεχθές αυτό έγκλημα, η έκρηξη ανομολόγητων σεξουαλικών παροξυσμών,** η αναφορά στις “120 Ημέρες των Σοδόμων” του Μαρκήσιου ντε Σαντ στην τελική σεκάνς της ταινίας όπου το πρόσωπο του διεστραμμένου δούκα ντε Μπλανζί, φέρει εύκολα στον νου εκείνο του Ιησού Χριστού, τα πάντα συντελούσαν στη δημιουργία του σκανδάλου που θα λάβαινε χώρα με το που θα έβγαινε στις αίθουσες η ταινία, όπως κι έγινε. Πέρα του σκανδάλου για το σκάνδαλο όμως, ο Buñuel παραδίδει μαθήματα πρωτοποριακής σκηνοθεσίας, δείχνοντας περίτρανα τα όσα θα ακολουθούσαν τα μετέπειτα χρόνια από τη δική του καθοδήγηση και ευφυΐα, αποδεικνύοντας ταυτόχρονα πως μόνο αμελητέα δεν υπήρξε η συμβολή του στο υπερρεαλιστικό κίνημα. Στη “Χρυσή Εποχή” ο υπερρεαλισμός βρήκε τα εκφραστικά μέσα που ο ίδιος είχε ανάγκη για την εικονοκλασία και νοηματική του επιβολή πάνω στα αρτηριοσκληρωτικά προτάγματα της εποχής του κι όχι μόνο. Βρήκε επίσης τους κώδικες συμπόρευσης με το κατ’ εξοχήν υπερρεαλιστικό μέσο (καλλιτεχνικής έκφρασης) που ονομάζεται κινηματογράφος. * Στο βιβλίο του “Σουρεαλισμός και κινηματογράφος” (εκδ. Κάλβος, σελ. 235) ο Έλληνας σκηνοθέτης, πεζογράφος, συμπορευτής της υπερρεαλιστικής ομάδας του Παρισιού, Άδωνις Κύρου, γράφει για την ελλιπέστατη (στην πραγματικότητα) συμμετοχή του Dali στη δημιουργία της ταινίας: “Τη φορά αυτή ο Buñuel είναι πιο πάνω κι ο Dali εμφανίζεται σε μερικές σπάνιες στιγμές (ο κύριος με την πέτρα πάνω στο κεφάλι, για παράδειγμα) χωρίς να πετύχει να αδυνατίσει την πολύ μεγάλη προσφορά αυτού του μοναδικού αριστουργήματος. Ο ίδιος ο Dali έγραψε στη ‘Μυστική Ζωή του Salvador Dali’: ‘Στη δική μου ιδέα, η ταινία αυτή έπρεπε να ερμηνεύσει τον βίαιο και μεγαλειώδη έρωτα των καθολικών μύθων… Ο Buñuel γύριζε μόνος τη ‘Χρυσή Εποχή’, άρα εγώ ουσιαστικά είχα σβήσει. … Ο Buñuel τέλειωνε τη ‘Χρυσή Εποχή’, οπότε εγώ απογοητεύτηκα τρομερά. Η ταινία δεν ήταν τίποτα άλλο από μια καρικατούρα των δικών μου ιδεών. Ο καθολικισμός είχε χτυπηθεί με πρωτόγονο τρόπο χωρίς καμιά ποίηση...” ** Στην απαράμιλλη σεκάνς της “εξαχνώμενης” πεολειχίας, όπου η πρωταγωνίστρια, γλείφει το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού του αγάλματος, συναντάμε την επιρροή που είχε ο George Bataille (παρ’ όλες τις εντάσεις και δυναμικές αντιπαραθέσεις που πάντα υπήρχαν ανάμεσα σε ‘κείνον και την υπερρεαλιστική ομάδα) στους υπερρεαλιστές. Από το βιβλίο “René Crevel: Το Πνεύμα ενάντια στο Λόγο” (εκδ. Φαρφουλάς, μετφρ. Νίκος Σταμπάκης, σελ. 251, σημείωση 127), διαβάζουμε τα εξής: “Εδώ διαφαίνεται η επιρροή του George Bataille, (εννοεί στο δοκίμιο του Crevel ‘Το Κλειδοκύμβαλο του Diderot’ και πιο συγκεκριμένα, το χωρίο ‘Ο Υπερρεαλισμός στην Υπηρεσία της Επανάστασης’), που στο 6ο τεύχος του περιοδικού του Documents (1929) δημοσίευσε ένα διάσημο δοκίμιο για το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, στοιχείο ειδικά ανθρώπινο (αφού χάρη σε αυτό ο άνθρωπος στέκει ορθός), αλλά που, με την εμφατική, ογκώδη, προτεταμένη παρουσία του και τις εύκολες κακώσεις / παραμορφώσεις που υφίσταται, μοιάζει να γελοιοποιεί / καταγγέλλει την τέλεια και υψιτενή μορφή που του χρωστά την ύπαρξή της και συνάμα το εμπεριέχει. Εξ ου και η προκατάληψη απέναντι στο ‘κάτω σώμα’ και ειδικά τα πόδια (ταυτόχρονα επιθυμητά και ‘χυδαία’, ιερά και ακάθαρτα)”.

Θ.Δ.ΤΥΠΑΛΔΟΣ - ΙΖΟΛΔΗ ή ΤΟ ΓΛΥΚΟ ΜΟΥΝΙ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ

Από τον εκδοτικό οίκο Φαρφουλάς
Σχέδιο εξωφύλλου Μαρία Αναστασοπούλου, Τριστάνος και Ιζόλδη, 2019

ROBERT DESNOS, ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ

Από το βιβλίο, "ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΟΣ" (Κείμενα γραμμένα κάτω από το άστρο της Yvonne George)


μετάφραση: Νίκος Σταμπάκης, εκδόσεις: Φαρφουλάς
μουσική: Frederic Chopin, Marvelous Forest

Να γλιστρώ μες στη σκιά σου υπό την προστασία της νύχτας.
Ν' ακολουθώ τα βήματά σου, τη σκιά σου στο παράθυρο.
Αυτή η σκιά σου στο παράθυρο είσ' εσύ, δεν είναι άλλη, είσ' εσύ.
Μην ανοίγεις αυτό το παράθυρο που πίσω απ' τις κουρτίνες του σαλεύεις.
Κλείσε τα μάτια σου.
Θα 'θελα να τα κλείσω με τα χείλη μου.
Μα το παράθυρο ανοίγει κι ο άνεμος, ο άνεμος που αναδεύει αλλόκοτα τη φλόγα και τη σημαία, περιβάλλει τη φυγή μου με το πανωφόρι του.
Το παράθυρο ανοίγει: δεν είσ' εσύ.
Το 'ξερα καλά.